ORGANİK TAVUK YETİŞTİRİCİLİĞİ

Organik Tavuk Yetiştiriciliğinde Kanatlı Bakımı ve Barınaklar

• Kümesler sıhhi bir yapı malzemesinden inşa edilmeli,

• Kümes koşulları hayvanların biyolojik ve ırk ihtiyaçlarını karşılamalıdır.

• Hayvanlar yem ve suya kolayca erişebilmelidirler.

• Binaların yalıtımı, ısınması ve havalandırılması hava akımını, toz seviyesini, ısıyı, nispi nemi ve gaz konsantrasyonunu hayvanlara zarar vermeyecek sınırlar içerisinde tutacak şekilde olmalıdır.

• Binalara çok iyi bir şekilde doğal hava ve ışık girebilmelidir.

• Binalardaki hayvan yoğunluğu hayvanların türüne, soyuna ve yaşına bağlı olarak rahat ve iyi durumda olmalarını sağlayacak şekilde olmalıdır.

• Optimum hayvan yoğunluğu hayvanların rahatça ve doğal olarak durabilecekleri, kolayca yatabilecekleri, dönebilecekleri, kendilerini temizleyebilecekleri, gerinme ve kanat çırpma gibi tüm doğal hareketleri yapabilecekleri yeterli büyüklükte yer sağlayacak şekilde olmalıdır.

• Kanatlılar doğal otlaklarda yetiştirilmelidir ve kafeslerde tutulamazlar.

• Hayvanın rahatlığı veya hijyen şartları nedeniyle su kanatlıları iklim şartlarının elverdiği zamanlarda akarsulara, gölet veya göllere erişebilmelidirler.

Organik Tavuk Yetiştiriciliğinde Barınaklardaki Önemli Gereklilikler

• Asgari üçte biri parçalı veya ızgaralı yapıda değil düz satıh olmalı ve sap-saman, talaş, kum veya kısa çim gibi maddelerle kaplı olmalıdır.

• Yumurta tavukları binalarında tavuklara ayrılan zeminin büyük bir kısmı dışkı toplanmasına elverişli olmalıdır.

• Kanatlı grubunun ve kanatlının büyüklüğü ile orantılı büyüklükte tünek bulunmalıdır.

• Kanatlının büyüklüğüne göre giriş/çıkış delikleri olmalı ve bu delikler kanatlı barınağının her 100 m2 si için asgari toplam 4 m toplam uzunluğa sahip olmalıdır.

• Her kanatlı barınağı aşağıdakilerden fazla hayvan barındırmamalıdır.

- 4800 adet tavuk

- 3000 adet yumurta tavuğu

- 5200 adet afrika tavuğu

- 4000 adet dişi Muscovy veya Pekin ördeği

- 3200 adet erkek Muscovy veya Pekin ördeği veya diğer ördekler

• 2500 adet et horozu, kaz veya hindi

• Her hangi bir üretim biriminde bulunan et üretimine yönelik kanatlı barınaklarının toplam kullanılabilir alanı 1600 m2 yi aşmamalıdır.

• Yumurta tavuklarında doğal ışığa ilaveten günde azami 16 saat ışık sağlanacak şekilde suni ışıklandırma kullanılabilir ancak suni ışıklandırma olmadan asgari sekiz saat dinlenme süresi uygulanmalıdır.

• Kanatlılar iklim koşullarının elverdiği durumlarda açık hava barınaklarına alınmalı ve mümkün olan hallerde bu durum yaşamlarının asgari üçte birinde uygulanmalıdır.

• Bu açık hava barınakları çoğunlukla bitki örtüsü ile kaplanmalı, koruyucu tesisler bulunmalı ve hayvanların yeterli sayıda su ve yem yalaklarına erişmelerine imkan vermelidir.

• Yetiştirilen her kanatlı gurubu arasındaki sürede binalar sağlık nedenleriyle hayvanlardan boşaltılmalıdır. Bu süre içerisinde binalar ve tesisat temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.

• Ayrıca, her kanatlı grubunun yetiştirilmesi tamamlandığında açık hava barınakları sağlık nedeniyle boş bırakılarak bitki örtüsünün yeniden gelişmesine imkan verilmelidir.

• Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, barınakların boş bırakılması gereken dönemleri belirleyecekler ve kararlarını Komiteye bildireceklerdir. Bu gereklilik barınaklarda tutulmayan ve gün boyunca serbestçe gezinen küçük miktarlardaki kanatlılara uygulanmayacaktır.

Organik Tavuk Yetiştiriciliğinde Kanatlı Sağlığı ve Veteriner Hekim Desteği

• Organik hayvan yetiştiriciliğinde, hayvanların genetik yapısı değiştirilemez ve genetik yapısı değiştirilmiş organizmalar ve bunlardan üretilmiş ürünler organik tarım metoduna uygun olmadığından, organik hayvansal üretimde girdi olarak kullanılamaz.

• Gen teknolojisi metotları ile hayvan ıslahına izin verilmez.

• Antibiyotikler, koksidiyostatikler ve diğer büyümeye yardımcı suni maddeler veya başka amaçlar için hormonların veya benzer maddelerin kullanılması yasaktır.

• Yine de tedavi edici uygulama olarak hormonlar tek hayvan üzerinde uygulanabilir.

• Gaga kesme, kanatları yolma gibi yöntemler uygulanmaz.

• Hastalıklara karşı direncin güçlenmesi ve enfeksiyonların önlenmesi bakımından her türün gereksinmelerine uygun gerekli tedbirler alınmalıdır.

Organik Tavuk Yetiştiriciliğinde İlaç Uygulama Prensipleri

- Tedaviye alınan hayvan türü üzerinde tedavi edici etkisinin bulunması ve tedavi koşullarına uygun olması kaydıyla kimyasal bileşimli ilaç uygulamaları yerine, bitki alıntıları ve bitki özleri gibi bitkisel ilaçlar, bitki, hayvan veya mineral kaynaklı maddeler gibi homeopat ürünler ve eser maddeler ve ürünleri kullanılmalıdır.

- Yukarıda bahsedilen maddelerin kullanımının hastalıkla veya yaralanmayla mücadelede yetersiz kalması veya yetersiz kalmasının muhtemel olduğu ve hayvanın acı çekmemesi için tedavinin gerekli olduğu durumlarda veteriner sorumluluğunda kimyasal bileşimli ilaçlar veya antibiyotikler kullanılabilir.

- Önleyici tedavi olarak kimyasal bileşimli veteriner ilaçları veya antibiyotiklerin kullanılması yasaktır.

- Üretim biriminin bulunduğu belirli bir alanda bir hastalığın ortaya çıkması halinde, bağışıklık sağlayan veteriner ilaçları kullanılabilir.

- Veteriner ilaçları kullanılacağı zaman konulan teşhis, posolojisi, müdahale yöntemi, tedavi süresi ve ilacın yasal kesilme süresi ile birlikte kullanılan ürün tipi açıkça kayıt edilmelidir.

- Hayvanlar veya hayvan ürünleri organik ürün olarak pazarlanmadan önce bu durum kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna bildirilmelidir. Tedavi edilen hayvanlar, büyükbaşlarda tek tek, kanatlılarda ve küçükbaşlarda tek tek veya gruplandırılmış olarak açıkça belirlenmelidir.

- Bir hayvana normal koşullarda verilen veteriner ilaçlarının son uygulandığı tarih ile bu hayvanlardan organik ürün elde edilme tarihi arasındaki süre ilacın tanımlanmış kesilme süresinin iki katı olacak veya kesilme süresi belirtilmemiş hallerde 48 saat olacaktır.

- Aşı uygulamaları, parazit tedavisi, bir hayvana veya hayvan grubuna bir yıl içerisinde ikiden fazla veya azami üç kez kimyasal bileşimli veteriner ilaçlarının veya antibiyotiklerin uygulanması halinde, söz konusu hayvanlar veya bu hayvanlardan elde edilen ürünler yönetmeliğe uygun olarak üretilmiş ürün sıfatıyla satılamazlar ve kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun izni ve komitenin mutabakatı şartıyla geçiş sürecine alınırlar.

- Yumurta üretiminde, 5 gün içerisinde sentetik ilaç verilmiş ise organik ürün olarak satılamaz.

- Kanatlılarda yumurtlamayı ve yumurta sarısını artırıcı yada kalite düzenleyici sentetik maddeler ile doğal olmayan yöntemler kullanılamaz.

Organik Tavuk Yetiştiriciliğinde İşletmelerindeki Binaların, Ekipmanın Temizliği Ve Dezenfekte Edilmesi Amacıyla İzin Verilen Ürünler

• Potasyum ve sodyum sabunu

• Su ve buhar

• Kireç kaymağı

• Kireç

• Sönmemiş kireç

• Sodyum hipoklorit (örneğin çamaşır suyu)

• Kostik soda

• Kostik potas

• Oksijenli su

• Doğal bitki özleri

• Sitrik, parasitik asit, formik, laktik, oksalik ve asetik asit

• Alkol

• Nitrik asit

• Fosforik asit

• Formalin

• Sodyum karbonat

Organik Tavuk Yetiştiriciliğinde Nakliye ve Kesim

• Hayvanların nakilleri stressiz ve kısa zamanda gerçekleştirilecek şekilde yapılmalıdır.

• Yükleme ve boşaltma işlemleri dikkatlice ve hayvanları zorlamak amacıyla her hangi bir elektriksel aygıt kullanılmadan gerçekleştirilmelidir.

• Nakliye öncesi ve esnasında her hangi bir yatıştırıcı ilaç kullanılması yasaktır.

• Kasaplık hayvanlara kesim esnasında stres yaratmayacak şekilde davranmalı, uygun kesim yöntemleri uygulanmalıdır. Mümkün olan durumlarda ayrı nakliye araçları ve kesimhaneler kullanılmalıdır.

• Mümkün olmayan durumlarda ise klasik olarak beslenmiş hayvanların kesiminden sonra, kesimhane iyice temizlendikten sonra, organik hayvanların kesimi yapılmalıdır. Kesim işlemi aynı kesimhanede, aynı anda yapılamaz.

Organik Tavuk Yetiştiriciliğinde Asgari Kesim Yaşları

- Tavuklar 81 günlük

- Et horozları 150 günlük

- Pekin ördeği 49 günlük

- Dişi muscovy ördeği 70 günlük

- Erkek muscovy ördeği 84 günlük

- Yaban ördeği 92 gün

- Afrika tavuğu 94 günlük

- Hindi ve Kaz 140 günlük

Organik Tavuk Yetiştiriciliğinde Serbest Üretim Modeli

• Serbest üretim genel hatlarıyla tavukların yapay ortamdan uzak olacak şekilde yerde barındırılması ve açık alanda otlatılması şeklinde tanımlanmaktadır.

• Geçici bir kümeste veya ağılda barındırılan tavukların hasat sonrası tarlada kalan daneleri topladığı veya tarlada bulunan zararlıları temizlediği bilinen bir uygulama olarak gözükmektedir.

• Sığırların dönüşümlü olarak daha uzun boylu otlaklara taşınması ile geride kalan kısa boylu otların tavuklar tarafından değerlendirildiği ve ürüne dönüştürüldüğü bilinmektedir. Diğer taraftan tavukların eşelenme iç güdüsü ile ineklerden geriye kalan kısmı doğal olarak eşeledikleri de gözlenmektedir.

• Yetiştiriciler tarafından yaşamalarına izin verilmeyen kabuklu ve zararlı böcekleri ortadan kaldıran ve doğal olarak biyolojik mücadele yapan tavuklar özellikle çiftliğin karma ekonomisine katkıda bulunmaktadırlar.

• Serbest üretim modelinde kümes içinde tavukların gübresinin toplandığı alanı içine alacak şekilde toplam alanın üçte birinin saman, odun talaşı, kum veya otlarla kaplanması gerekmektedir.

• Bu tipte barındırma sisteminde m2 de hayvan sayısı 7’ yi geçmemelidir.

• Kümes içinde maksimum m2 de 25 hayvan olacak şekilde hazırlanan bölmelerde tavuk başına 15 cm olacak şekilde tünek mesafesi konulmalıdır.

Organik Tavuk Yetiştiriciliğinde Serbest Broyler(Broiler) (Etlik Tavuk) Yetiştiriciliği

• Eğer serbest broyler yetiştiriciliği yapılacaksa kullanılacak hayvanların buna uygun olması gerekmektedir.

• Genellikle bu amaçla kullanılan hayvanlar Cobb gibi hibrit veya Light Sussex veya Dorking gibi geleneksel ağır saf ırklar da olabilmektedir. Geniş göğüslü melez Indian (Cornish ) Game civcivleri de daha uygun olabilmektedir.

• Doğal yemleme ve yeterince hareketin sağlanması için sağlam bir yapıya gereksinim duyulduğundan, hızlı büyümede bacak zayıflığı gösterenlerin materyal olarak kullanılmaması gerekmektedir.

• ISA 657 kırmızı tüylü broyler ve Shaver Redbro özellikle yoğun olmayan üretim için geliştirilmişlerdir. Bunlar beyaz tüylü Cobb ve Hubbard broylerlerine göre daha yavaş büyümelerine karşın, dış ortam şartlarına daha çabuk adapte olmaktadırlar. Bu tipler Fransa’ da çok yaygın olmasına rağmen İngiltere’ de daha az yaygındır.

• Önerilen sürü büyüklüğü bir kümeste 200 adet broyler olmasına karşın izin verilen sayı 500 adede kadar çıkmaktadır.

• Yumurtacılar için kullanılan bir çok barınak serbest broyler üretimi için de uygun olmaktadır.

• Yetiştirilecek materyal doğrudan kümese alınmakta, ancak civcivler için gerekli ortamın hazırlanmasına gereksinim duyulmaktadır.

• Eğer organik serbest broyler üretimi sertifikalı olarak yapılacaksa günlük yaşta civciv almak gerekmektedir.

• Hangi yolla olursa olsun hiçbir şekilde enfeksiyonlara karşı aşılamaya ve herhangi bir veteriner uygulamasına izin verilmemeli, kayıtlar düzenli ve yeterli olacak şekilde tutulmalıdır.

Organik Tavuk Yetiştiriciliğinde Civciv Dönemi

• Günlük civcivler soğuktan etkilenmeyecek ve tüylenmelerini tamamlama yaşına gelinceye kadar sıcak ortamda bakılmak zorundadır.

• Bu amaçla ana makinelerinden yararlanmak düşünebilir ama zorunlu değildir. Önemli olan kuru ve zararlılardan korunmuş izolasyonu ve havalandırılması sağlanmış bir barınağın hazırlanmış olmasıdır.

• Zemin odun talaşı veya benzeri sıcak bir altlıkla kaplanmalıdır. Diğer taraftan ısıyı dağıtmayan saman balyası veya karton korungalar kullanılarak zeminde belli alanlar oluşturularak civcivlerin bu alanlar içinde kalması sağlanmalıdır.

• Civcivlerin büyümesine orantılı olarak genişletilen bu alanlar daha sonraları tamamen kaldırılmaktadır.

• Civcivleri ısıtmak amacıyla ısıtma lambalarına ihtiyaç vardır. Lambalar korungalar üzerine civcivleri rahatsız etmeyecek ve rahatını sağlayacak yükseklikte asılmalıdır.

• Isı kaynağı olarak elektrik veya propan gazdan yararlanmak mümkündür. Isı kaynağının sessiz ve stres oluşturacak şekilde parlak olmamasına dikkat edilmelidir.

• Civcivlerin büyümesiyle birlikte sıcaklık gereksinimlerinde bir azalma olacağından ısı kaynağının buna göre aşamalı olarak ısı üretimi azaltılmalıdır. Bunun için aşamalı olarak yukarıya çekilir ve en nihayet tamamen kaldırılır.

• Sıcaklık gereksinimi ortadan kalkmış genç piliçler serbest yumurta üretiminde olduğu gibi kümes içine yerleştirilir. Tilkilere karşı yüksek tel örgüyle veya elektrikli tel örgüyle korunmaya ihtiyaç duyulabilir. Eğer çok sayıda piliç yetiştirilecekse organik standartlara uymak şartıyla kümes içinde farklı bölmelere dağıtmak gerekmektedir.

Bu sitede verilen bilgiler izin alınmadan, kaynak olarak kullanılamaz. Verilen bilgilerin doğruluğundan sitemiz sorumlu değildir.